HET WARMTEGEVAAR
In 2020 verscheen de laatste publicatie van de Britse geo-chemicus en milieukundige prof. James Lovelock met de titel: WELKOM IN HET NOVACEEN ( Uitg. Atlas Contact). In dit interessante boek waarschuwt Lovelock ons nog eens op het dreigende warmtegevaar dat als gevolg van de klimaatcrisis op ons afstevent. Opwarming van de planeet vormt de grootste bedreiging van het leven op aarde, zegt hij. De opwarming van de aarde is een langzaam proces en de ergste gevolgen zullen ingeluid worden door extreem onaangename gebeurtenissen. We weten dat de aarde warmer wordt en een warmere aarde is een kwetsbare aarde. Het koel houden van de aarde is een noodzakelijke veiligheidsmaatregel voor onze bejaarde planeet.
Lovelock verbaast zich er over dat we uitgebreid de tijd nemen voor wetenschappelijk onderzoek op de planeet Mars en zo weinig informatie verzamelen over onderdelen van onze eigen planeet. Want we hebben het steeds over de planeet ‘AARDE”, terwijl we in werkelijkheid leven op een OCEAANPLANEET. Hij vindt het beschamend de we nu al meer weten over de oppervlakte van Mars en zijn atmosfeer dan over een aantal essentiële delen van onze oceaan. Want, zegt hij, na de zon speelt de oceaan de belangrijkste rol in ons klimaat.
Als we de toenemende hitte willen overleven, zal de zee koel gehouden moeten worden. Het huidige oceaanwater is op veel plekken al een dood gebied. Zodra de oppervlaktetemperatuur van de oceaan boven de 15 graden uitstijgt, zegt hij, wordt de oceaan een woestijn waarin nog een stuk minder leven zit dan in de Sahara. Dit komt omdat bij een temperatuur boven de 15 graden de voedingsstoffen in de oceaan aan de oppervlakte komen en al heel gauw worden opgegeten, waarna de dode resten en het afval naar beneden zinken. Er is wel meer dan genoeg voedsel in de diepere wateren, legt hij uit, maar dit kan niet naar de oppervlakte opstijgen, omdat het koelere diepere oceaanwater een hogere dichtheid en dus zwaarte heeft dan het warmere lichtere water aan de oppervlakte. Dat ontbreken van leven in het warmere oppervlaktewater zorgt er voor dat het zo mooi helder en blauw is, maar het is in werkelijkheid dood water.
Het leven op het vasteland hangt af van de toevoer van bepaalde belangrijke elementen zoals zwavel, seleen, jodium e.d. Dat wordt nu nog aangeleverd door het oppervlakteleven van de oceanen in de vorm van bepaalde gassen als dimethylsulfide en methyljodide. Het verdwijnen van dit oppervlakteleven door opwarming van het oceaanwater aan de oppervlakte en het niet kunnen opstijgen naar boven van het koudere zwaardere voedingsrijke diepere water kan rampzalig worden.
Gevaarlijker nog wordt het als de oppervlaktetemperatuur van de oceaan ooit boven de 40 graden zou stijgen. Dan kan resulteren in een op hol geslagen broeikaseffect door de ontstane grote hoeveelheden waterdamp. Want de toegenomen hoeveelheid waterdamp zal dan de van de aarde uitgaande infraroodstraling absorberen/in zich opnemen en blokkeert dan daarmee het afkoelen van de aarde. Hoge concentraties waterdamp in de atmosfeer zorgen voor opwarming, waardoor temperatuur van de atmosfeer en het zeewater nog verder gaan stijgen. In de discussie over de opwarming van de aarde wordt zelden over waterdamp gesproken. Normaliter hebben wolkenlagen in de buurt van het zeeoppervlak een verkoelend effect door het zonlicht in de ruimte terug te kaatsen. Maar cirruswolken heel hoog in de atmosfeer zorgen juist voor opwarming. Ze vormen a.h.w. een soort deken die de uitstralende hitte terugkaatst naar de aarde. En dan ontstaat er een broeikaseffect.
En er is nog een temperatuurgrens waar we goed op moeten letten, waarschuwt Lovelock. In de zomer van 2018 was het 47 graden. Dat is een nog net leefbare temperatuur voor mensen. Maar in de Australische zomer van januari 2019 waren er vijf dagen waarop de gemiddelde temperatuur boven de 40 graden lag. Port Augusta bereikte 45,9 graden. Zodra de grens van 47 graden gepasseerd wordt, kan zelfs de bodem van de oceaan een superkritische toestand ingaan en op plaatsen waar het magma van de zeebodem boven water komt zou er geen scheiding meer kunnen zijn tussen rotsblokken en superkritische stoom. Een dergelijke broeikassituatie overleven we niet! “De hoogst draaglijke temperaturen op de oceaanplaneet Aarde voor zowel organisch als electronisch leven zijn tegen de 50 graden”, waarschuwt deze topgeleerde. Lees dit boek!
Hans Pijnaker
Wordt vervolgd.
