DE SYMBIOTISCHE MENS
Volgens de inmiddels wereldwijd in wetenschappelijke kringen aanvaarde Gaia hypothese van Lyn Margulis (hoogleraar celbiologie) en James Lovelock (hoogleraar biochemie) maken mensen deel uit van een complex planetair geologisch en ecologisch systeem, dat als een thermostaat de condities van het leven op aarde reguleert, zegt Jos de Mul, emeritus hoogleraar filosofie (Erasmus Universiteit Rotterdam).
Om als mensheid te overleven, zegt hij, zullen we daarom moeten samenwerken met andere levende wezens en met de niet levende dingen op deze planeet. We zijn immers symbiotische wezens, zegt hij in zijn Welkom in het symbioceen; over de verstrengeling van natuur, cultuur en techniek.(Boom 2024).
In de biologie, zegt hij, wordt het samenleven van levende wezens aangeduid met het begrip symbiose (Grieks: sym=samen; bios=leven). De term symbiose verwijst naar langdurige hechte relaties tussen individuen of groepen levende wezens. Het kan dan gaan over het samenleven van individuen of groepen van dezelfde biologische soort en over het samenleven van individuen of groepen van verschillende biologische soorten.
Symbiose betekent dus het harmonisch met elkaar leven of met elkaar omgaan van ( groepen van) mensen die wederzijds van elkaar afhankelijk zijn.
Maar het kan daarbij óók gaan om twee ongelijksoortige organismen die op of in elkaar leven tot wederzijds voordeel, zoals de duizenden bacteriën in onze darmen of zoals algen en schimmels in korstmossen.
( N.B. Lees eerst nog even onze reeks “De ontdekking van de aarde”. H.P.)
Op de symbiosetheorie van Lyn Margulis werd aanvankelijk nogal sceptisch gereageerd, vertelt Jos de Mul. Een van de redenen, zegt hij, is dat een belangrijke rol die Margulis toebedeelde aan de symbiose ( samenleven en samenwerken tot wederzijds voordeel) in het leven van organismen en in de